Microservice Mimarisi  

Microservice mimarisi, modern yazılım geliştirme süreçlerinde hızla popülerleşen bir yaklaşımdır. Geleneksel monolitik yapıların yerine, uygulamaların birden fazla küçük, bağımsız ve ölçeklenebilir servislere ayrılarak geliştirildiği bir mimari yaklaşımdır. Bu makalemde, microservice mimarisinin detaylı bir tanımı yapılacak, neden önemli olduğu vurgulanacak, monolitik yapılarla olan farkları ele alınacak ve eksiklikleri ile dikkat edilmesi gereken noktalar ayrıntılı olarak incelenecektir. Amacım, konuyu anlaşılır bir şekilde anlatmak ve okuyuculara kapsamlı bir bakış açısı sunmaktır.

Microservice Mimarisi Nedir?

Microservice mimarisi, yazılım uygulamalarını küçük, bağımsız ve ölçeklenebilir hizmetlere (servislere) bölen bir modern mimari yaklaşımdır. Her bir servis, tek bir işlevi yerine getirir ve kendi kendine yeterli bir şekilde çalışabilir. Bu servisler, API (Application Programming Interface) ile iletişim kurarak, birbiriyle entegre olur ve karmaşık uygulamaların parçalara ayrılmasına olanak tanır. Her servis, farklı teknolojilerle geliştirilebilir ve ayrı ayrı dağıtılabilir, bu da geliştirme süreçlerini hızlandırabilir ve esnekliği artırabilir. Microservice mimarisi, monolitik mimarilere göre daha esnek ve ölçeklenebilir bir yapı sunar. Servislerin bağımsız olarak geliştirilmesi, hızlı ve etkili bir şekilde güncellemelerin uygulanabilmesini sağlar. Ayrıca, her bir servisin kendi kendine yeterli olması, hizmetlerin hataların yayılmasını engelleyerek sistem güvenilirliğini artırabilir. Bu mimari yaklaşım, büyük ve karmaşık uygulamaların geliştirme süreçlerini optimize edebilir ve daha hızlı, daha esnek ve daha ölçeklenebilir yazılımların ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.

Microservice Neden Önemlidir?

Microservice mimarisi, yazılım geliştirme süreçlerinde giderek daha popüler hale gelmiştir, çünkü birçok avantaja sahiptir. Her bir servisin kendi başına çalışabilir olması, uygulamanın daha güvenilir olmasına yardımcı olur. Çünkü her servis, kendi bağımsız kod tabanına ve veritabanına sahiptir ve diğer servislerle bağımlılık içermez. Bu sayede, bir hata durumunda sadece ilgili servis etkilenir ve hataların sınırlı bir alanda kalma riski azalır.

Ayrıca, Microservice mimarisi, servislerin bağımsız olarak ölçeklendirilebilir olmasını sağlar. Her bir servis, kendi başına ölçeklendirilebilir ve yüksek trafiğe daha iyi yanıt verebilir. Bu, uygulamanın kullanıcı talepleri arttıkça hızlı ve esnek bir şekilde ölçeklendirilebilmesini sağlar. Böylece, gereksiz kaynak israfı önlenir ve performans artırılır.

Microservice mimarisi ayrıca, farklı teknolojilerin kullanılmasına izin verir. Her bir servis, kendi teknoloji yığınından yararlanabilir ve ekip, her servisin ihtiyaçlarına en uygun teknolojiyi seçme özgürlüğüne sahiptir. Aynı zamanda, her bir servis, en iyi performansı elde etmek için optimize edilebilir ve farklı teknolojilerin avantajlarından faydalanabilir. Bu sayede, uygulama daha esnek, yenilikçi ve geliştirici dostu hale gelir.

Monolitik Yapılardan Farkları Nedir?

Microservice mimarisi, monolitik yapılarla karşılaştırıldığında birçok farklılık taşır. Monolitik yapılar, tüm uygulamanın tek bir büyük kod tabanında bulunduğu ve tek bir büyük uygulama olarak çalıştığı mimari yaklaşımdır. Bu durumda, bir hata veya değişiklik bir bölümde bile uygulamanın tamamını etkileyebilir ve güncellemeler zorlu ve riskli olabilir. Ayrıca, monolitik yapıların aksine, microservice mimarisi aşağıdaki farkliliklara sahiptir:

Bağımsız Geliştirme ve Dağıtım: Microservisler, her biri kendi başına geliştirilebilir ve dağıtılabilir. Bu, farklı ekiplerin farklı servisleri aynı anda güncelleyebilmesine olanak tanır ve hızlı iterasyonlar ve güncellemeler sağlar.  Bir ekip, kullanıcı yönetimini ve oturum yönetimini içeren bir mikroservisi güncellerken, diğer ekip aynı anda ödeme işlemlerini yöneten başka bir mikroservisi güncelleyebilir. Her iki güncelleme de bağımsız olarak gerçekleştirilebilir, böylece ekipler hızlı bir şekilde iterasyon yapabilir ve güncellemeleri yayına alabilir, böylece ekipler hızlı bir şekilde iterasyon yapabilir ve güncellemeleri yayına alabilir.

Ölçeklendirme: Her bir microservis, ihtiyaç duyulan düzeyde bağımsız olarak ölçeklendirilebilir. Bu, kaynakların optimum kullanımını sağlar ve yüksek trafik dönemlerinde uygulamanın daha iyi performans göstermesine olanak tanır. Örnek: Bir e-ticaret uygulamasında, sepet yönetimini ve sipariş işlemlerini yöneten iki farklı mikroservis bulunuyor. Yüksek trafik dönemlerinde sipariş mikroservisi daha yoğun kullanılıyorsa, sadece bu servis ölçeklendirilebilir ve kaynaklar sipariş işlemlerini daha hızlı ve verimli bir şekilde yönetmek için kullanılabilir.

Bağımsız Hata Alanları: Her bir microservis, kendi başına çalışabilir ve hatalar genellikle sadece ilgili servisi etkiler. Bu, uygulamanın genel olarak daha güvenilir ve hataların daha kolay izlenebilir olmasını sağlar. Örneklendirelim, bir kullanıcı yorumlarını yöneten bir mikroservisde bir hata oluştuğunda, sadece bu mikroservis etkilenir ve diğer mikroservisler etkilenmez. Bu sayede hataların sınırlı bir alanla sınırlı kalması ve hızlıca çözülebilmesi mümkün olur. Diğer yandan, monolitik yapıda bir hata tüm uygulamayı etkileyebilir ve tüm uygulamanın bakımını gerektirebilir.

Teknoloji Çeşitliliği: Microservice mimarisi, farklı teknolojilerin kullanılmasına izin verir. Bu, ekiplerin en uygun teknolojiyi seçebilmelerini ve servisleri en iyi şekilde optimize edebilmelerini sağlar. Örnek: Bir mikroservis, Python dilinde geliştirilmişken, diğer bir mikroservis Java dilinde geliştirilmiş olabilir. Bu, ekiplerin en uygun dilleri ve teknolojileri kullanarak servisleri optimize etmelerine olanak tanır. Örneğin, Python ile hızlı prototipler oluşturulabilirken, Java ile daha yüksek performanslı ve ölçeklenebilir servisler geliştirilebilir.

Microservicelerin Eksiklikleri ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktaları Nelerdir?

Microservice mimarisi, bazı eksikliklere ve dikkat edilmesi gereken noktalara da sahiptir. Önemli olanlar şunlardır:

Artan Karmaşıklık: Microservice mimarisi, bir sistemde birden çok servisin bulunmasını gerektirir ve bu da yönetim açısından karmaşıklığı artırabilir. Her servisin ayrı ayrı geliştirilmesi, dağıtılması, takip edilmesi ve güncellenmesi gerekebilir. Ayrıca, servislerin birbirleriyle iletişim kurması gerektiği için iletişim kuralları, API tasarımı ve servis keşfi gibi konularda dikkatli planlama gereklidir. Örneğin, bir e-ticaret uygulamasında, kullanıcı yönetimi, ürün kataloğu, ödeme işlemleri ve sepet gibi farklı servislerin bulunması, yönetim açısından karmaşıklığı artırabilir.

İletişim ve Ağ Zorlukları: Microservislerin birbiriyle iletişim kurması gerektiği için doğru API tasarımı ve iletişim protokollerinin kullanılması önemlidir. Ayrıca, farklı servislerin farklı platformlarda veya ağlarda çalışması durumunda, ağ gecikmeleri, hataları veya kesintileri gibi iletişim zorlukları ortaya çıkabilir. Bu durum, hatalı iletişim veya performans düşüklüğüne neden olabilir ve sistem güvenilirliğini etkileyebilir. Örneğin, bir müşteri siparişini takip etmek istediğinde, sipariş yönetimi servisi ile envanter yönetimi servisi arasında doğru ve hızlı iletişim sağlanması gerekebilir.

Veri Bütünlüğü: Microservice mimarisi, farklı servislerin farklı veri tabanlarına sahip olmasını gerektirebilir. Bu durum, veri bütünlüğü ve tutarlılık konusunda zorluklar yaratabilir. Örneğin, bir müşteri profil bilgileri servisi ile bir ödeme işlemleri servisi farklı veri tabanlarında çalışıyorsa, müşteri bilgilerinin güncel ve tutarlı olması için dikkatli senkronizasyon ve veri yönetimi stratejileri gerekebilir.

Yedekleme ve Güvenlik: Microservislerin her biri kendi başına güvenliğinin sağlanması gereklidir. Her servis, doğru kimlik doğrulama, yetkilendirme ve güvenlik önlemleri ile korunmalıdır. Ayrıca, hizmet kesintileri veya hatalarına karşı yedekleme ve geri dönüş stratejileri de düşünülmelidir. Örneğin, bir kullanıcı hesap yönetimi servisi, kullanıcı verilerini güvende tutmak için güçlü kimlik doğrulama ve şifreleme yöntemleri kullanmalıdır. Ayrıca, bir servis hizmet dışı kaldığında veya hatalar oluştuğunda sistemde kesintiler yaşanmaması için yedekleme ve geri dönüş stratejileri olmalıdır.

Microservice mimarisi, modern yazılım mimari yaklaşımlardan biridir ve birçok avantajı bulunmaktadır. Bağımsız geliştirme, dağıtım ve ölçeklendirme gibi faydaları sayesinde, özellikle büyük ve karmaşık uygulamalar için tercih edilmektedir. Ancak, eksikliklere ve dikkat edilmesi gereken noktalara da dikkat etmek önemlidir.

Öncelikle, mikro servislerin karmaşıklığı artırması ve yönetim zorluklarına neden olması olumsuz bir yönüdür. Farklı servislerin farklı zamanlarda güncellenmesi, iletişim kurallarının yönetilmesi ve ağ zorlukları gibi faktörler, sistemi karmaşık hale getirebilir.

Ayrıca, veri bütünlüğü ve tutarlılığı konusunda dikkatli olunmalıdır. Her bir mikro servis kendi veri tabanına sahip olabilir ve veri yönetimi karmaşıklığı ortaya çıkabilir. Veri bütünlüğünü ve veri tutarlılığını sağlamak için doğru yöntemler ve araçlar kullanılmalıdır.

Güvenlik de önemli bir konudur. Her bir mikro servisin ayrı ayrı güvenlik önlemleri alınmalı ve güncel güvenlik standartlarına uygun olarak tasarlanmalıdır. Ayrıca, güncel yedekleme ve geri dönüş stratejileri de dikkate alınmalıdır.

microservice mimarisi, modern yazılım geliştirme süreçlerinde önemli bir yer tutmaktadır. Ancak, eksiklikleri ve dikkat edilmesi gereken noktalar da göz önünde bulundurulmalıdır. Doğru tasarlanmış, iyi yönetilen ve güvenli bir microservice mimarisi, uygulamaların daha esnek, ölçeklenebilir ve güvenilir olmasını sağlayabilir.

Arif GÖKÇE